اسهال و استفراغ توله سگ ها
تقریباً تمام توله‌سگ‌ها در مقطعی از زندگی خود دچار استفراغ یا اسهال می‌شوند. در بسیاری از موارد، این اتفاق نگران‌کننده نیست و بدون مداخله‌ی جدی برطرف می‌شود. اما در عین حال، نادیده گرفتن این علائم می‌تواند خطرناک باشد؛ به‌خصوص اگر استفراغ یا اسهال حاوی خون یا مخاط باشد یا این مشکل مکرراً رخ دهد.
در این مقاله به بررسی کامل علت‌های استفراغ و اسهال در توله‌سگ‌ها می‌پردازیم و مشخص می‌کنیم چه زمانی مراجعه به دامپزشک ضروری است و چه اقداماتی می‌توانید در خانه انجام دهید
علت‌های استفراغ و اسهال در توله‌سگ‌ها
دلایل زیادی برای بروز استفراغ و اسهال در توله‌سگ‌ها وجود دارد؛ از عوامل ساده و بی‌ضرر گرفته تا بیماری‌های جدی. در بسیاری از مواقع، تشخیص علت دقیق تنها با مشاهده‌ی ظاهری ممکن نیست. بهترین کار این است که برای تشخیص درست، به دامپزشک مراجعه کنید.
۱. ویروس‌ها
ویروس‌هایی مانند پاروویروس سگ‌ها (Parvovirus)، کروناویروس سگ، ویروس هاری و ویروس هرپس سگ، از دلایل شایع استفراغ و اسهال هستند.
توله‌سگ‌ها به‌خصوص در ماه‌های اولیه زندگی بسیار حساس هستند. واکسیناسیون منظم طبق برنامه‌ی دامپزشک، بهترین راه پیشگیری از ابتلا به این ویروس‌هاست.
۲. باکتری‌ها
باکتری‌های معمولی در دستگاه گوارش سگ‌ها معمولاً بی‌ضرر هستند، اما تحت شرایطی مثل استرس، تغییر رژیم غذایی یا عفونت، می‌توانند بیش از حد رشد کنند و باعث مشکلات گوارشی شوند.
باکتری‌های رایج شامل:
ای.کولای (E. coli)
کلوستریدیوم (Clostridial)
سالمونلا
کمپیلوباکتر
یرسینیا انتروکولیتیکا
نکته: برخی از این باکتری‌ها زئونوز (قابل انتقال به انسان) هستند؛ بنابراین بعد از تماس با سگ بیمار، حتماً دست‌ها را بشویید.
۳. انگل‌های روده‌ای
حتی اگر کرم‌زدایی انجام شده باشد، توله‌سگ‌ها همچنان مستعد انگل هستند.
برخی از انگل‌های شایع:
کرم‌های قلابدار
کرم‌های گرد
کرم‌های شلاقی
کرم‌های نواری
ژیاردیا
کوکسیدیا
توصیه مهم: طبق نظر شورای انگل حیوانات همراه، توله‌سگ‌ها باید در سال اول زندگی حداقل ۴ بار آزمایش انگل شوند.
۴. استرس
دوران تولگی سرشار از تغییر و یادگیری است و همین موضوع می‌تواند توله‌سگ را دچار استرس کند. این استرس می‌تواند باعث برهم‌ریختگی سیستم گوارش و در نتیجه استفراغ یا اسهال شود.
دلایل رایج استرس:
جدا شدن از مادر و خواهر-برادرها
ورود به خانه‌ی جدید
قرار گرفتن در محیط یا موقعیت ناآشنا
۵. بلعیدن اجسام نامناسب
توله‌سگ‌ها بسیار کنجکاو هستند و ممکن است اشیای خطرناک یا غیرقابل‌هضم را بخورند:
اسباب‌بازی
جوراب، لباس زیر
پارچه، طناب، پلاستیک
تکه‌های چوب یا سنگ
اشیای بزرگ ممکن است باعث انسداد روده شوند که یک وضعیت اورژانسی است و حتی نیاز به جراحی دارد.
۶. خوردن مواد سمی
برخی از مواد خانگی و خوراکی‌ها برای توله‌سگ‌ها سمی هستند:
داروهای انسانی (مثل ایبوپروفن، تایلنول)
شوینده‌ها (سفیدکننده، قرص توالت، نرم‌کننده‌ها)
شکلات، زایلیتول، انگور
گیاهان خانگی سمی
سم موش
اگر شک دارید توله‌سگ چیزی سمی خورده، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
۷. تغییر ناگهانی در رژیم غذایی
تغییر غذا یا دادن خوراکی‌های انسانی می‌تواند باعث اختلال در دستگاه گوارش شود.
توصیه: همیشه تغییر غذا را به‌تدریج و طی یک هفته انجام دهید، مخصوصاً اگر توله‌سگ گوارش حساسی دارد.
۸. پانکراتیت
مصرف غذاهای پرچرب ممکن است باعث التهاب پانکراس (پانکراتیت) شود که علائم آن شامل:
استفراغ
اسهال
بی‌اشتهایی
درد و ناراحتی شدید
۹. بیماری‌های مزمن و نادر
اگر استفراغ و اسهال مکرر یا مقاوم به درمان باشد، ممکن است دامپزشک احتمال دهد:
حساسیت یا عدم تحمل غذایی
بیماری‌های کبدی یا کلیوی
فتق یا انسداد دستگاه گوارش
درهم‌رفتگی روده
🕒 چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کرد؟
بعضی موارد استفراغ و اسهال در توله‌سگ‌ها می‌تواند سریعاً به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد. فوراً به دامپزشک مراجعه کنید اگر:
توله‌سگ کمتر از ۴ ماه است و دچار استفراغ یا اسهال شده
توله‌سگی بالای ۴ ماه که همزمان استفراغ و اسهال دارد یا علائم بیماری دیگری مثل بی‌حالی و کاهش اشتها نشان می‌دهد
شک دارید توله‌سگ چیزی سمی یا جسم خارجی بلعیده باشد
خون در استفراغ یا مدفوع دیده شود
استفراغ شدید به حدی که توله‌سگ قادر به نگه داشتن غذا یا آب نباشد
علائم کم‌آبی بدن مشاهده شود
استفراغ یا اسهال بیش از ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد
توجه: توله‌سگ‌هایی که همزمان استفراغ و اسهال دارند، به سرعت می‌توانند دچار کم‌آبی شوند، پس مراجعه سریع حیاتی است.
💧 چگونه کم‌آبی بدن را تشخیص دهیم؟
کم‌آبی بدن می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به درمان سریع دارد. روش‌های ساده برای بررسی کم‌آبی در خانه:
تست چادر پوستی: پوست پشت گردن توله‌سگ را به آرامی بکشید، اگر پوست به سرعت به جای خودش برنگردد، احتمال کم‌آبی وجود دارد.
بررسی لثه‌ها: لثه‌های خشک، چسبناک یا رنگ‌پریده علامت کم‌آبی است. البته مراقب باشید، چون حالت تهوع ممکن است باعث ترشح بزاق شود و لثه‌ها را مرطوب نشان دهد.
سایر علائم: خشکی بینی، گود رفتن چشم‌ها، بی‌حالی و ضعف.
🏠 مراقبت‌های خانگی برای توله‌سگ‌هایی با استفراغ یا اسهال خفیف
اگر توله‌سگ بالای ۴ ماه است و به جز استفراغ یا اسهال، علائم شدید ندارد، می‌توانید برخی مراقبت‌ها را در خانه انجام دهید:
رژیم غذایی ملایم: برنج سفید پخته شده با سینه مرغ آب‌پز (بدون استخوان و پوست)؛ وعده‌های کوچک و مکرر
پروبیوتیک‌ها: مکمل‌های مثل Nutramax Proviable یا Purina FortiFlora برای بهبود سلامت گوارش
آب‌رسانی مناسب: اطمینان از نوشیدن آب کافی؛ در صورت کم‌آبی خفیف می‌توان از محلول‌های الکترولیت خوراکی مثل Oralade استفاده کرد
🩺 تشخیص دامپزشک
دامپزشک معمولاً با معاینه عمومی شروع می‌کند و نمونه مدفوع را برای بررسی انگل‌ها و پاروویروس آزمایش می‌کند. بر اساس نیاز ممکن است آزمایش‌های زیر تجویز شود:
آزمایش خون
تصویربرداری (رادیولوژی، سونوگرافی)
همچنین دامپزشک سوالاتی از شما می‌پرسد تا بهتر علت را شناسایی کند، مثل:
مدت زمان علائم
تغییرات غذایی اخیر
سوابق واکسیناسیون
پیشگیری‌های کرم قلب
تغییر رفتار یا اشتها
💊 درمان‌های رایج
درمان بستگی به علت و شدت دارد، اما معمولاً شامل موارد زیر است:
داروهای ضد تهوع (مثل Cerenia)
مایعات درمانی: زیرجلدی یا داخل وریدی در موارد کم‌آبی
داروهای ضد اسهال و پروبیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها: در موارد مشکوک به عفونت باکتریایی (با توجه به نظر دامپزشک)
درمان ضد انگل: در صورت وجود انگل
جراحی: در موارد انسداد، فتق یا درهم‌رفتگی روده
✅ جمع‌بندی نهایی
استفراغ و اسهال در توله‌سگ‌ها می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد؛ از ویروس‌ها و باکتری‌ها گرفته تا استرس و بلعیدن اجسام خارجی یا مواد سمی. مراقبت به موقع و شناخت علائم هشداردهنده بسیار مهم است.
اگر توله‌سگ شما علائمی مثل خون در استفراغ یا مدفوع، بی‌حالی، کم‌آبی یا ادامه‌دار بودن علائم بیش از ۲۴ ساعت دارد، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
در موارد خفیف‌تر، می‌توانید با رژیم غذایی ملایم، هیدراتاسیون مناسب و مکمل‌های پروبیوتیک در خانه به بهبود توله‌سگ کمک کنید. اما همیشه مشورت با دامپزشک را فراموش نکنید تا علت دقیق و درمان مناسب تعیین شود.
❓ پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. آیا استفراغ و اسهال در توله‌سگ همیشه خطرناک است؟
خیر، گاهی دلایل ساده مثل تغییر رژیم غذایی یا استرس هستند که خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما در صورت وجود علائم شدید یا ادامه‌دار باید به دامپزشک مراجعه شود.
۲. چه مدت می‌توانم بدون مراجعه به دامپزشک صبر کنم؟
اگر توله‌سگ بالای ۴ ماه است و فقط استفراغ یا اسهال خفیف دارد، می‌توانید ۲۴ ساعت صبر کنید ولی اگر علائم بدتر شد یا خون مشاهده شد، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.
۳. آیا پروبیوتیک‌ها به درمان کمک می‌کنند؟
بله، پروبیوتیک‌ها می‌توانند تعادل باکتری‌های مفید روده را حفظ و به بهبود سلامت گوارش کمک کنند.
۴. آیا همه اسباب‌بازی‌ها برای توله‌سگ امن هستند؟
خیر، اشیایی که کوچک، قابل خوردن یا رشته‌ای هستند می‌توانند خطرناک باشند و باعث انسداد یا آسیب دستگاه گوارش شوند
